Maak kennis met de huisfotograaf van FC Groningen

Het volgende zagen we op de website van RTV Noord en wij vinden het zo bijzonder en daarom plaatsten wij het ook. De persoon waar het over gaat verdient het ook want al jaren lang loopt hij als fotograaf rond bij FC Groningen. Al enige jaren zie je hem op de zaterdagen altijd op Corpus den Hoorn foto's maken van de jeugdopleiding van de FC en sinds vorig jaar doet hij ook als enige het eerste elftal van de FC. 

Het was veruit de meest bijzondere FC Groningen-dag van het afgelopen jaar: vrijdag 10 mei 2024. Het was de dag van de allesbeslissende wedstrijd tegen Roda JC om rechtstreekse promotie naar de eredivisie. Clubfotograaf Jan Westman uit Hoogezand stond er met zijn neus bovenop en legde die historische dag vast. Hij maakte meer dan zesduizend foto’s. ‘Ik heb daarna echt een paar dagen rust moeten pakken.’

De verhalen van 2024
Aan het einde van 2024 staan we stil bij opvallende gebeurtenissen en verhalen in Groningen dit jaar. Tot en met vrijdag 3 januari lees je elke dag een nieuw verhaal.

Westman is al sinds een aantal seizoenen de vaste clubfotograaf van FC Groningen. Ook levert hij foto’s voor andere opdrachtgevers, zoals RTV Noord. Westman is 53 jaar en de liefde voor zowel FC Groningen als de fotografie ontstaat in zijn tienerjaren. In 1979 bezoekt Westman zijn eerste wedstrijd van de FC.

‘Dat was aan de kant van de Zaagmuldersweg. Omdat ik nog vrij klein was, werd mij verteld dat ik daar beter in een hoekje kon staan als er een doelpunt zou vallen. Bij een doelpunt gaat iedereen namelijk naar voren. Dat was mijn eerste FC-ervaring en die vergeet je nooit meer.’

Speciaal voor RTV Noord heeft Westman een selectie gemaakt van zijn meest in het oog springende foto’s van het promotieseizoen. Die foto's vind je door het verhaal heen vervlochten.

Kevin van Veen wordt bekogeld met bier na een doelpunt© Jan Westman

Bierdouche voor Van Veen
In zijn eerste volledige seizoen als clubfotograaf maakt Westman van dichtbij een hoop mee, zoals de uitwedstrijd tegen NAC, waarin spits Kevin van Veen vanaf het begin van de wedstrijd wordt uitgejouwd. Van Veen maakt in de eerste helft de gelijkmaker en viert het feestje voor de fanatieke aanhang van de Bredanaars. Hij krijgt bekers bier over zich heen en dat is duidelijk te zien op de foto van Westman.

'De Brabantse pers zat aan de andere kant, omdat zij de NAC-doelpunten wilden hebben. Ik zat daar alleen en had alle ruimte. Dit beeld is zo uniek, omdat er maar één van is en die heb ik gemaakt. Dat vind ik lachen en dan gaat het mij niet eens om geld. Deze scene zie je natuurlijk niet vaak. Dáár zit het verhaal. Ik vind het een heerlijke foto. Dit is een van de weinige keren dat ik heb staan juichen bij het zien van mijn eigen beelden.'

Liefde voor fotografie is ontstaan door een oom
Naast FC Groningen komt de kleine Westman in die jaren ook in aanraking met fotografie. ‘Dat kwam door mijn oom. Hij was een goede onderwaterfotograaf en nam mij altijd mee naar beurzen en tentoonstellingen. Ik zag bij hem fotoprijzen in de kast staan. En ja, dan duik je met hem mee de doka (donkere kamer, red.) in, waar de foto’s ontwikkeld werden.’

Dat maakte veel indruk op hem. ‘Het is de magie van iets op beeld brengen. Die grote camera, dat daar zulke mooie beelden uit kunnen komen. Ja, toen is het zaadje geplant. Later deed ik mee aan een cursus van de TROS. Die hadden, ik geloof voor 120 gulden, een box met daarin een camera. Daarin zat ook een studieboekje en dat was in feite mijn eerste stap in de fotografie.’

Romano Postema wil de wedstrijdbal mee naar huis© Jan Westman

Postema eist de wedstrijdbal op
'Dit vind ik ook echt geweldig: Romano Postema die er echt van overtuigd was dat hij een hattrick had gemaakt tegen MVV en de wedstrijdbal opeist na de wedstrijd. En hier hoorde hij van de scheidsrechter dat hij toch geen hattrick had gemaakt. Toen ontstond er een leuke discussie waar ik bij stond. De foto vertelt weer een verhaal. Hij vertelt het verhaal van een getergde speler die dolgraag zijn hattrick wil. Bijvangst is dat hij voor het FC Groningen-logo staat met afbeeldingen van supporters.'

Verkleed als spijker
Westman komt begin deze eeuw op een bijzondere manier in contact met medewerkers van de club. ’Een vriend van mij werd mascotte van hoofdsponsor Idee voor Vakwerk, verkleed als spijker. Ze hadden een reservemascotte nodig en dat werd ik. Ik heb dat pak één keer aangehad en dat was in feite mijn ingangetje.’

De net opgerichte Junior Club van FC Groningen heeft belang bij foto’s van kinderen die het veld op lopen met een voetballer voorafgaand aan de wedstrijd. Die foto’s verschijnen op de website van de FC, die op dat moment nog in de kinderschoenen staat.

FC Groningen-spelers schreeuwen het uit na de moeizame zege op Jong PSV© Jan Westman

Opluchting na zege in blessuretijd
'Dit is ook waanzinnig. Peersman kopte FC Groningen naar winst in blessuretijd tegen Jong PSV op De Herdgang. Het was echt vreselijk, een zeer slechte wedstrijd. En dan die ontlading, die was zo lekker. En toen kon je zien dat er echt een team stond. Het team was zo naar elkaar toegegroeid. Je ziet saamhorigheid en blijdschap, dat spreekt mij aan op deze foto.'

Niet goed genoeg
Langzamerhand breidt Westman zijn fotografische werkzaamheden uit. Naast FC Groningen maakt hij foto’s voor persbureau Orange Pictures. ‘Toen heb ik een jaar lang Veendam gevolgd voor Voetbal International. Maar ik merkte dat ik op dat moment gewoon een heleboel dingen tekortkwam. Ik had niet het juiste materiaal en noem maar op.’

Hij legt de focus volledig op FC Groningen en de Junior Club. Van het bescheiden contractje kocht Westman een andere camera. In 2010 krijgt de Hoogezandster de kans om de FC-jeugd op Corpus den Hoorn te fotograferen. ‘Dat was hartstikke leuk. En dan koop je weer een betere camera, met een ander lensje erbij.’

Ook loopt hij een seizoen mee met de toenmalige clubfotograaf. Westman besluit daarna om weer foto's te maken voor persbureaus. ‘Maar wel met een directe lijn richting FC Groningen: als zij beeld nodig hadden van mij, konden ze dat van mij krijgen.’

Beeld is interactie
In 2021 worden Andy Zuidema en Westman de nieuwe clubfotografen. Intussen zijn de mogelijkheden om foto’s direct naar klanten door te sturen, enorm verbeterd. Denk aan snel internet en software, waarbij fotografen razendsnel beelden kunnen doorsturen. ‘Je merkt ook: hoe meer beeld, hoe meer mensen je trekt’, zegt Westman.

Dat blijkt wel, want FC Groningen staat stijf in het linkerrijtje als het gaat om eredivisieclubs die actief zijn op sociale media. ‘Omdat het zo populair is, moet je dat wel bijhouden. Elk duel weer. Elke training opnieuw’, zegt Westman.

Thom van Bergen na zijn doelpunt tegen Telstar© Jan Westman

Van Bergen flikt het
'Ik baalde dat ik de kopbal van Thom van Bergen tegen Telstar niet had. Mijn zicht met de camera werd afgedekt door andere spelers en ik zag de bal in één keer in het net liggen. Maar ik was wel druk aan het klikken en toen zag ik Thom lopen. Die trok zijn shirt uit en iedereen dook op hem. Je ziet hem gaan, je ziet hem duiken en je ziet hem zijn shirt pakken. Je ziet tegelijkertijd ook een Telstar-speler balen. Dit is een foto waar ik een warm gevoel aan overhoud. En het is mij nog nooit overkomen, maar minimaal een half uur na de wedstrijd zat ik nog te trillen. Het was zo’n spannende wedstrijd met een ongekend einde.'

Emotie als handelsmerk
Zuidema is inmiddels vertrokken als clubfotograaf en dus doet Westman het sinds vorig seizoen in zijn eentje. Hij kan zijn ei als clubfotograaf goed kwijt. Dat kon hij niet helemaal in opdracht van persbureaus.

‘Ik moest commerciële foto’s maken. Dus ik moest de actie midden in het beeld hebben staan. Maar, ik vind het ook interessant als er wat meer publiek op staat. Dan heb je een foto die een verhaal vertelt in plaats van alleen die speler of die gele kaart. Terwijl ik denk: sport is beleving, dus dát wil je zien. Het is mooi als je een duel hebt en dat je óók een supporter ziet staan die aan het schreeuwen is. Daar ben ik naar op zoek. Emotie vind ik in een foto een van de belangrijkste zaken. Maar het is voor mij zo: ik ben emotioneel betrokken bij de club. Ik denk niet dat ik dit soort beelden bij een andere club zou kunnen maken.’

Luciano Valente op de schouders na promotie© Jan Westman

Valente op de schouders
'De week voor de belangrijke wedstrijd tegen Roda JC begon al veel eerder voor mij, want we maakten foto’s voor merchandising en andere activiteiten. Een dag voor de wedstrijd was de laatste training met supporters erbij en op de wedstrijddag zelf was er de corteo, ruim voor aanvang van het duel. Alleen al die avond heb ik wel zesduizend foto’s geschoten.

Dit is Luciano Valente, kind van de club. Hij is een passievolle jongen met een Italiaanse achtergrond, dus er zit altijd wel wat extra’s in hem. Dat straalt hij op deze foto ook uit. Huppa, we hebben het geflikt en gaan nu feestvieren. Hij was ook de enige speler bij wie ik dichtbij kon komen, want het was na afloop chaos. Ook bizar dat spelers naar mij toe kwamen om mij te feliciteren, terwijl zij deze wedstrijd hadden gewonnen, haha! Die hele ploeg is zo goed benaderbaar. Dat zorgt ook dat ik mijn werk gewoon goed kan doen. Het was geen kampioenschap, maar het voelde wel als een kampioenschap. Ik zou eigenlijk willen zeggen: de beleving, de intensiteit en het gevoel bij de promotie was tien keer beter dan bij het winnen van de beker in 2015. Je bent in eigen huis, de hele stad is groen-wit. Het kon gewoon niet misgaan.'

Zakboekje als leidraad

Westman is door de jaren heen steeds vakbekwamer geworden. Dat begon door in gesprek te gaan met andere fotografen en door tips te vragen. ‘Ik probeerde daar altijd wel wat informatie uit te krijgen. Dat ging niet makkelijk, maar af en toe lieten ze weleens iets los en dat noteerde ik dan in mijn zakboekje. Dat boekje ging dan snel dicht en in de tas. Als ik in een bepaalde situatie kwam waar ik even geen raad wist, raadpleegde ik mijn boekje.’

Het boekje met aantekeningen gebruikt Westman allang niet meer. Hij fotografeert tegenwoordig blindelings.

Sfeeractie op de Noordtribune voorafgaand aan het promotieduel© Jan Westman

Sfeeractie tegen Roda JC
'Zodra ik weet dat er een sfeeractie wordt gehouden, zorg ik dat ik op mijn plek zit. Daar neem ik altijd wel een foto van, ook tegen Roda JC. De mensen die in dat vak zitten, hebben de club zo gigantisch gesteund. En als je kijkt hoeveel tijd, geld en energie ze in die sfeeracties steken, dan mag de club echt trots zijn op dit soort gasten. Het is kunst en diegenen die dit bedenken zijn geniaal. De slogan klopt ook: het was heel hard werken afgelopen seizoen en je beloont jezelf aan het einde van het seizoen. Het was een heel bijzondere dag, maar ook vermoeiend. Ik was blij dat die zondag erna de huldiging was en het erop zat. Ik heb daarna echt een paar dagen rust moeten pakken.'

• David van der Werff per direct bij eerste selectie - 02-01-2025
• FC Groningen op trainingskamp naar Marbella - 02-01-2025
• Kevin van Veen officieel weer speler van FC Groningen - 02-01-2025
• FC Groningen wil Mats Seuntjens halen - 02-01-2025
• Een terugblik met Henderika - 30-12-2024
• FC Groningen en gemeente Groningen treffen elkaar in de rechtbank - 30-12-2024
• Maak kennis met de huisfotograaf van FC Groningen - 30-12-2024
• Een terugblik met Jorg Schreuders - 28-12-2024
• FC Groningen kan vruchten plukken transfer Paulos Abraham - 28-12-2024
• Oud speler Marnix Kolder getroffen door een herseninfarct afgelopen zomer - 28-12-2024